Gümrük bölgelerine girmek için birçok prosedürü yerine getirmek zorunda olan sigorta eksperlerinin bu konuda yaşadıkları problem, COVID-19 salgını sonrasında büyüdü, hizmette aksamalar yaşanmaya başlandı.

Sigorta eksperleri, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun verdiği yetkiye dayanarak, liman ve gümrüklü sahalarda, antrepolarda ithal edilen veya ihraç olan mallarda oluşan hasarın sebebini, miktarını ve bedelini tespit ediyor. Bu sayede, ilgili sigorta şirketi tarafından oluşan hasara ilişkin tazminat ödemesi yapılabiliyor.

Eksperlerin, bu alanlarda ekspertiz işlemini yapabilmek için giriş izni alması gerektiğini belirten TOBB-SEİK (Sigorta Eksperleri İcra Komitesi) ve Türkiye Sigorta Eksperleri Derneği Başkanı Ahmet Nedim Erdem, "Bu iznin alınma prosedürü meşakkatli ve uzun zaman alıyor. COVID- 19 salgını döneminde ise izin alınabilmesi çok daha güç hale geldi” dedi.

Mevcut durumda süreci anlatan Erdem, eksperin liman sahasına girebilmek için; ilgili acente tarafından liman işletmesine dilekçe verildiğini, ek olarak kimlik fotokopisi, SGK veya Bağkur bildirgesi, sabıka kaydı belgelerinin hazırlandığını, polis tarafından da GBT sorgulaması gerçekleştirildikten sonra bir seferlik giriş izin belgesi verildiğini söyledi. Erdem, sigorta eksperinin her seferinde bu prosedürü yerine getirip belge temini ve ibrazıyla uğraşarak bu işlemi tekrarladığını dile getirdi.

Gümrük bölgelerinde zamanla yarışıldığını ifade eden Erdem, "Belgelerin tamamlanması ve gerekli giriş izninin alınması için geçen zaman ciddi kayıplara yol açabiliyor. Özellikle mesai saatlerinin bitiminden sonraki saatlerde izin alma süreçleri imkansız hale gelirken, işlem ertesi güne sarkıyor” diye konuştu.

Zamanında ve yerinde yapılmalı

Sigorta eksperi tarafından yapılan tespitler ve hazırlanan raporun taraflar arasında oluşabilecek hukuki uyuşmazlıkların çözümünde büyük önem arz ettiğini kaydeden Erdem, "Eksperlerin tanzim ettikleri "Ekspertiz Raporu” mahkemelerde delil niteliğindedir. Ekspertiz işleminin zamanında ve yerinde fiilen yapılmasıyla; delillerin toplanması, olay sebebinin ve hasar miktarının belirlenmesi yapılmış olur. Bu işlemin yapılmasıyla; taraflar ne miktarda bir hasar bedeli ile karşı karşıya olduğunu önceden öğrenmiş olduğu gibi, tahmil veya tahliyenin de kesintiye uğramadan devam etmesi de sağlanmış olur. Bu işlem sayesinde taraflar (sigortacı-sigortalı-nakliyeci- nakliye aracıları- alt nakliyeciler hasara sebebiyet veren 3. şahıslar vb.) hukuki hakları korunabilmektedir.

Yük taşımacılığında genel işleyiş olarak, emtiayı taşıyan araç (gemi, tır, kamyon, vagon, konteyner) gümrüklü sahaya gelip taşıdığı yükü tahliye sonrasında sahadan ayrılmaktadır. Taşınan emtiada (kargoda) hasar oluşmuş ise, hasarın sebebi ve miktarının belirlenmesi (hasarın niteliğine göre), kargoyu taşıyan aracın tahliyesi sırasında yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde olayın müsebbibinin tespiti yapılmamış olur” diye konuştu.

Bazı durumlarda kargoyu taşıyan araç tahliyesini tamamlamadan gemi gümrüklü sahadayken, mal sahibince tahliye işleminin durdurularak gemi işleteninden emtiadaki zararıyla ilgili teminat almak için sigorta eksperinin ön raporuna ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Erdem, "Gümrüklü sahalara mal tahliye eden vasıtaların (gemi, tanker, tır, kamyon, vagon, konteyner) taşıdığı sigortalanmış kargoda bir hasar oluşmuşsa sigorta eksperi gümrüklü sahaya giriş kartı ibrazıyla girerek ekspertiz işlemini sınırlı sürede yapmalıdır. Ancak gümrüklü sahalara girişte yaşanan zorluklar nedeniyle zaman kaybına hatta gün kaybına dahi sebep olunmaktadır” açıklamasında bulundu.